De meeste opvoeders hebben het op hun verlanglijstje staan: de wereld veranderen. Al honderden of zelfs duizenden jaren lang huldigen opvoeders het als doelstelling en het is zowat dé kenmerkende doelstelling van het moderne onderwijs. ‘De wereld veranderen’, het staat letterlijk in de missie van scholen en onderwijsinstellingen op elk niveau, van elke culturele strekking of politieke kleur. Er wordt ons verteld dat onderwijs oorlog een halt zal toeroepen.
Er wordt ons verteld dat onderwijs etnische of religieuze discriminatie zal verminderen. Dat onderwijs zal zorgen voor het terugdringen van de loonkloof. Dat onderwijs de productiviteit zal doen toenemen. Er wordt van uitgegaan dat er voor elk reëel of ingebeeld menselijk probleem een oplossing zal worden gevonden – door de volgende generatie – als kinderen maar genoeg tijd op school doorbrengen.
Lees verder …
Sudbury-scholen zijn erg gericht op de toekomst. Je zou kunnen verwachten dat ze, met hun blik op de toekomst, ernaar streven om de wereld te veranderen. In werkelijkheid zijn Sudbury-scholen zowat de enige die geen verlangen koesteren om de wereld te veranderen. In plaats daarvan zijn Sudbury-scholen erop gericht om intern voorbereid te zijn op de toekomst, eerder dan hem te willen veranderen. Sudbury-scholen zijn erop gericht om kinderen te geven eerder dan hen te veranderen.
Om welbewust de toekomst te veranderen zou een school moeten ingrijpen in wat mensen verkiezen te doen en in hoe ze willen leven. Wanneer opvoeders onderwijs als hefboom gebruiken om de toekomst te veranderen, moeten ze specifieke eindresultaten in het achterhoofd hebben, ze moeten precies weten waarin ze willen dat hun studenten verschillen van de vorige generatie.
Vanuit het standpunt van het kind schuilt er een specifiek probleem in volwassenen of scholen die ernaar streven de wereld te veranderen: als de volwassenen op school het in hun hoofd halen dat ik misschien niet vanzelf hun toekomstbeeld zal volgen, zullen ze directe actie ondernemen om me te dwingen, me ertoe te stimuleren, me te verleiden of te bedreigen om me anders te gedragen. Dit vormt de kern van het op dwang gebaseerde model dat alle onderwijsinstellingen buiten het Sudbury-onderwijs doordringt. Omdat die andere scholen naar een welbepaald eindresultaat streven voor elk kind, moeten ze ervoor zorgen dat hun curricula worden nagevolgd. Dat doen ze met een zuiver geweten, omdat ze ervan overtuigd zijn dat de wereld veranderen belangrijker is dan me op een humane manier te behandelen of me te respecteren als een onafhankelijke persoon.
Sudbury-scholen beleiden het pluralisme. Allerlei soorten mensen lopen er school en allerlei soorten mensen verlaten de school verzekerd van onze liefde en respect. Sudbury-scholen bieden een veilige en prettige omgeving om in op te groeien. Ze hebben geen specifieke doelstellingen in het achterhoofd over hoe mensen moeten opgroeien; ze hebben geen curricula.
Elke dag vertrouwen we op het natuurlijke genie van onze studenten om zich te oriënteren in de wereld van de ideeën. Ze bespreken ideeën, spelen ermee, denken erover en nemen ze in overweging. Ze testen, accepteren en verwerpen diverse ideeën. Ze creëren modellen over de wereld en proberen die uit, en doen hetzelfde met ideeën over hoe ze hun eigen leven willen leiden. In plaats van de verschillen tussen mensen te minimaliseren, stelt pluralisme onze studenten in staat om op te groeien tot allerlei soorten mensen en een diep respect te ontwikkelen voor elkaar en voor de onderlinge verschillen.
Pluralisme is een vorm van bescheidenheid. Het is een toestand waarbij elk van de leden van de cultuur ermee akkoord gaat dat hij/zij het mogelijkerwijs niet bij het rechte eind heeft over om het even wat, hoe zeker hij/zij ook is over het eigen gelijk, in ruil waarvoor ieder op datzelfde respect van de anderen in de gemeenschap kan rekenen. Een pluralistische overheid probeert niet om te beslissen over elk topic waarover ze niet hoeft te beslissen, en tolereert meningsverschillen over om het even welke kwestie – zelfs over kwesties waarover een duidelijke beslissing is genomen – op voorwaarde dat de regels die door de overheid zijn uitgezet, worden opgevolgd.
In de grond is elke poging om de wereld te veranderen politiek geïnspireerd omdat ze uitgaat van een specifieke manier waarop de wereld zou moeten worden veranderd. Een gemeenschap die de vrije markt van ideeën is toegewijd, zal er werk van maken om problemen waarvoor ze wordt gesteld op te lossen, maar zal niet beweren actief de volgende generatie te willen vormen of veranderen. Dat is precies de reden waarom onze studenten wanneer ze de school verlaten in staat zijn om zich te oriënteren in en te reageren op een snel veranderende wereld en die wereld naar believen te veranderen.
Scott David Gray,
Alumnus en staflid Sudbury Valley School
Heb jij iets geleerd vandaag? 
Dit is een nieuw, maar interessant concept voor mij.
Geinteresseerde groet,
Rob Alberts