Wat is er nodig om Nederland het voortouw te laten nemen in een werkelijke innovatie van het onderwijs?

Op vrijdag 19 september 2014 was ik uitgenodigd om op de dag vooruitlopend op IT-innovation day onze school te presenteren en een vraag neer te leggen op de ‘Toekomst tafels”. Aangezien het hier om een toekomst visie ging had ik besloten om de vraag te baseren op datgene waar wij als Newschool.nu tegenaan lopen: Dat een school op basis van heel andere uitgangspunten gemeten wordt aan standaarden die niet passen bij dit type onderwijs. Hierdoor moesten wij als Newschool.nu aanpassingen doen, die niet passen bij onze pedagogische visie, om een goedkeuring te kunnen gaan krijgen. Mijn visie is dat innovatie niet iets is wat binnen bestaande kaders gebeurt, werkelijke innovatie ontstaat buiten de betreden paden. De, op basis van de huidige praktijk, opgelegde kaders maakt dat de huidige onderwijs innovaties niet anders zijn dan “rearranging deck-chairs on the titanic”.

De veranderende tijd waarin IT een heel belangrijke rol speelt, verandert de manier waarop er geleerd kan worden en verandert ook wat er geleerd moet worden. Het oude idee dat we allemaal hetzelfde moeten kennen en kunnen is volledig achterhaald. Technologische ontwikkelingen veranderen de wereld in een steeds sneller tempo, we kunnen niet voorspellen wat er nodig is aan kennis en vaardigheden over 5 jaar, laat staan over 20 jaar, als kinderen die nu net naar school gaan zichzelf moeten redden in een wereld die we ons nu niet voor kunnen stellen.

In bredere zin was ik dus benieuwd hoe men aankeek tegen de vraag “Wat is er nodig om Nederland het voortouw te laten nemen in een werkelijke innovatie van het onderwijs?”

Er waren drie rondes van ieder 20 minuten waarbij een 6-tal mensen aan de toekomsttafel plaatsnam en meedacht over deze vraag. Dit waren de uitkomsten:

Er moet een fundamentele discussie worden gevoerd over waar onderwijs voor is. Onderwijs staat los van de samenleving. De samenleving (en onderwijs) kijkt teveel naar het verleden. Terwijl we als samenleving (en onderwijs) vooruit moeten kijken. De reden dat dit gebeurt is omdat het naar het verleden kijken een mate van zekerheid biedt, tegenover een onzekerheid in de toekomst.

Diploma’s zijn gebaseerd op het verleden. Hoe relevant zijn Diploma’s nog? Diploma’s zouden meer gericht moeten worden op individuele competenties en vaardigheden.

Sluit onderwijs goed genoeg aan op bedrijfsleven? We moeten talent en bedrijfsleven bij elkaar brengen. Onderwijs zou een antenne functie moeten hebben en onderzoek moeten doen naar de marktvraag om aansluiting te vinden. Er zou meer integratie moeten plaatsvinden, bijv. door middel van stages, om vaardigheden op te doen.

Het ‘wat’ en ‘hoe’ wordt nu te veel vastgepind door de overheid. Het ‘hoe’ zou niet bepaald moeten worden, maar aan scholen overgelaten moeten worden. Daarbij is ook de vraag ‘waarom?’ belangrijk.

Schaf het ministerie van OC&W af. Breng onderwijs onder Economische zaken. We moeten af van het micro-management, dat belemmert innovatie. De verantwoordelijkheid zou veel meer bij de scholen gelegd moeten worden. We moeten toe naar een vertrouwen cultuur, in plaats van de controle cultuur waar we ons nu in bevinden.

Er zou meer geëxperimenteerd moeten worden met nieuwe onderwijsvormen. Zonder risico’s kan innovatie niet plaatsvinden. We moeten risico’s durven nemen, en dat zijn risico’s met onze kinderen. Nieuwe onderwijsvormen zouden daarom goed beschreven, gemonitord en geëvalueerd moeten worden. Welk model goed is, is erg kind afhankelijk. Onderwijs zou van het bedrijfsleven moeten leren hoe innovatie processen werken.

De belemmeringen die we met elkaar hebben opgeworpen moeten we weghalen. Het probleem zit ‘m in het onderwijs-systeem, het systeem moet fundamenteel veranderd worden.

“waarom zijn er hier geen kinderen?” We praten met elkaar over onderwijs, maar zij zin degene die erin zitten en kunnen veel betekenen in deze discussie”.

Ik ben blij zoveel openheid en kritische inzichten gehoord te hebben. Mijn eigen ideeën over wat nodig is om Onderwijs te innoveren zijn hiermee volledig bevestigd. Ik zou het geweldig vinden als deze slag ook gemaakt werd in de politiek en de overheden, en dat niet alleen Sudbury onderwijs, maar daarnaast alle andere vormen van onderwijs die ver buiten de vanuit het verleden opgestelde kaders ontstaan, als volwaardig onderwijs alternatief geaccepteerd zouden worden. Het is tijd… tijd om de kaders af te breken.